Twents Kwarteerkn
Hier wödt an-egeven wat vuur nen link a'j an möt klikken um leedjes en gedichten in 't Twents te luustern:
https://music.youtube.com/watch?v=RScZcn5IRqs&feature=share (leedje, zungen duur Tessa Boomkamp)
Zeuk ok is op Youtube.com en klik Anna Geerdink an. Anna hef meer dan 25 gedichten en verhaaltjes in-esprökken op youtube, um oeleu almoal doarvan te loaten genieten.
TWENTS KWARTEERKEN
Onnerzeuk hef oetweazen dat ‘t tweetalig opvoeden van de keender nen positieven oetwearking hef op de wiedere taalontwikkeling van ‘n keend.
Iej könt dan ok nich vroo genog beginnen. Doarum hef TwentseWelle indertied te hoap met oonze vereniging nen lesriege opzet veur de groepen 3 t/m 8 van ‘t basisonderwies. ‘n Flink aantal scholen in Twente hebt ‘t Twents Kwarteerken opnömmen in ‘t lesprogram.
WIESNEUS
In janwarie 2020 is d'r wier nen niejen Wiesneus oet-ekommen. Dit is een dialectschrift dat op de scholen wödt e-broekt. Al 160 basisscholen in Overiessel hebt dit blad besteld um in de klasse te gebroeken. Oonder leiding van Willemijn Zwart, wzwart@ijsselakademie.nl is t'er lesmateriaal ontwikkeld met achtergroondartikels oaver 'n inzet van streektaal in de klasse en 'n oproop um oe an te sloeten biej Levende Talen Nedersaksisch, nen docentenvereniging vuur de streektaal. De Wiesneus zit boordevol leedjes, vuurleesverhaaltjes en puzzels en met de biehörenden lesbreef kö'j dreks beginnen.
Artiekel in de Twente Kraant van 27 feebrarie 2020
KOLLEZIE VUUR BOORNSE GROEPEN 8
De moand meert is de dialectmoand in Nederland. Ekstroa vuur alle groepen 8 in Boorn, Hettem en Zendern is t’er te hoop met ‘t Twentehoes/IJsselacademie heel spontaan nen onmeunig mooi, educatief en uniek evenement ontstoan.
Op dinsdag 24 meert gif de frontman van de succesvolle (dialect)band Bökkers ‘n swingend interactief kollezie oawer dialect en de geschiedenis van ‘t Nedersaksisch, kombineerd met taal en muziek. Het kollezie wödt met Hendrik Jan vanzölfs ‘onwies’ muzikaal.
Hendrik Jan Bökkers is nig allenig muzikant, zanger en vader, hij is ok in het bezit van zien lesbevoegdheid. Ook wearkt hee vuur de IJsselacademie en hef zich verloopen joar (nöast oonder aandern Herman Finkers) an-emeld biej de Stichting “Levende Talen Nedersaksisch’, om met te wearken aan de ontwikkeling van ‘n “leerlijn Nedersaksisch voor het basisonderwijs”.
Basisscholen oet Boorn, Hettem en Zendern hebt via de ICC-ers met nen specialen mailing hieroawer bod kregen en bint oetneudigd. Zee könt zich t/m vriejdag 6 meert inschrieven vuur dit kollezie.
NEDERSAKSISCH OP SCHOOL TOEGESTAAN
Studiedag, georganiseerd door het SONT op 21 juni 2019.....
Het Nedersaksisch is een erkende regionale taal, die van Groningen tot de Achterhoek en van Urk tot diep in Duitsland gesproken wordt. Toch krijgt het Nedersaksisch in het onderwijs nog weinig aandacht. Wat mag er allemaal, juridisch gezien? Welke leermiddelen zijn er? En wat is ons doel eigenlijk, met streektaalonderwijs? Dit en meer stond centraal op de eerste studiedag van Levende Talen Nedersaksisch, de docentenvereniging voor streektaalonderwijs in het Nedersaksisch. Nedersaksisch in de onderwijswetgeving
Willemijn Zwart, voorzitter van Levende Talen Nedersaksisch trapt de dag af met een introductie van de wettelijke mogelijkheden. De huidige Nederlandse onderwijswetgeving staat al sinds jaar en dag toe dat er op basisscholen les in het Nedersaksisch gegeven wordt. Havo- en vwo-scholen kunnen er zelfs voor kiezen Nedersaksisch als vak op te nemen in de vrije ruimte. Toch gebeurt dit zelden tot nooit. Het Nedersaksisch convenant dat vorig jaar getekend is, wordt ook wel gezien als oude wijn in nieuwe zakken. Maar, zo zegt Zwart: “We zijn er zelf ook niet voldoende in geslaagd die oude wijn eerder aantrekkelijk uit te serveren. Als we Nedersaksisch een plek willen geven in ons onderwijs, zullen we zelf stappen richting een gezamenlijk curriculum moeten zetten.”
Nedersaksisch curriculum
De populairste deelsessie van de studiedag Nedersaksisch ging dan ook daarover: 22 deelnemers gingen onder leiding van Hendrik Jan Bökkers (bekend als rocker, maar pabo-opgeleid en ervaren in curriculumontwikkeling) in gesprek over de mogelijke inhouden van zo’n gezamenlijk curriculum, met als startpunt: wat is het doel van Nedersaksisch onderwijs? Verschillende visies passeerden in dit gesprek: van Nedersaksisch als tweede taal aanbieden als voorwaarde om de taal levend te houden tot attitudeonderwijs om leerlingen een positievere houding ten opzichte van meertaligheid in het algemeen en deze oude taal in het bijzonder bij te brengen.
Een gezamenlijke spelling
Martin ter Denge, gespecialiseerd in de verschillende spellingsystemen, gaf een stoomcursus spellen, die vanaf het Oudsaksisch via de spelling van het Nedersaksisch in de Hanzetijd en conservatieve spelling van het Engels uitkwam bij een voorstel voor een grensoverschrijdende spelling van het Nedersaksisch en Platduits: de Nieuwsaksische Schrijfwijze (in het plat: Nysassiske Skryvwyse). Wie, wiej, wi-j en w’j wordt daarin allemaal als wy gespeld, maar op eigen wijze uitgesproken. Ook Ter Denges oplossing voor de slepende ao/oa-kwestie is out-of-the-box: het Scandinavische letterteken å. Ter Denge haalde de Faeröer- en Shetlandeilanden aan, als voorbeeld van hoe het wél en niet moet. Op de Faeröereilanden is ondanks veel variatie in uitspraak gekozen voor één gezamenlijke spelling met een etymologische basis. Anders dan bijvoorbeeld de Shetlandeilanden heeft dat ertoe geleid dat de Faeröer nog steeds hun eigen taal hebben.
Mandaat
Aanwezigen als Jan Germs, directeur van het Huus van de Taol, Diana Abbink, van het ECAL en Gerrit Dannenberg, van de Kreenk veur de Twentse Sproak, waren positief over het idee van een gezamenlijke spelling, al blijft lees- en leerbaarheid een aandachtspunt. Alex Riemersma voegde hieraan nog toe dat in Fryslân het de Friese provinciale overheid is geweest die zichzelf het mandaat gegeven heeft een spelling voor het Fries vast te leggen. In het Nedersaksisch taalgebied zouden de verschillende provinciale overheden dus ook in gezamenlijkheid deze handschoen op kunnen pakken.
Het goede voorbeeld
Naast de discussies over doel en spelling van onderwijs in het Nedersaksisch, was er ook volop ruimte voor goede voorbeelden van onderwijs in het Nedersaksisch. Martijn Bartelds van de RUG presenteerde het project Van Old noar Jong, waarin via een app kinderen leren van de taal van oudere generaties. Martijje Lubbers en Jan Kruimink van de NHL-Stenden pabo in Emmen lieten zien hoe je kinderen (en leraren!) aan het zingen krijgt en zo gelijk de drempel om Nedersaksisch te spreken verlaagt. En bij de leermiddelenmarkt tijdens de lunch toonden onder andere het Huus van de Taol, de IJsselacademie, het Erfgoedcentrum Achterhoeks en Liemers, het Vriezenveense Historisch museum en een studente van de Katholieke Pabo Zwolle het lesmateriaal dat zij voor de streektaal ontwikkeld hebben.
Vervolgstappen
Op basis van de input in deze studiedag richt Levende Talen Nedersaksisch een curriculumwerkgroep op, met als streven binnen een jaar tot een heldere visie op de inhoud van het vak Nedersaksisch op school te komen. Leraren uit het basis- en voortgezet onderwijs zijn van harte welkom zich als lid van de vereniging Levende Talen Nedersaksisch aan te melden en deel te nemen aan deze werkgroep. Ook wordt dit jaar een begin gemaakt met het verzamelen en inventariseren van bestaand lesmateriaal. Meedoen of materiaal aanleveren? Dat kan via nedersaksisch@levendetalen.nl.
Met bijdragen van
Alex Riemersma (emeritus-lector meertaligheid NHL Stenden)
Riemersma was tot vorige maand lector meertaligheid in onderwijs en opvoeding in Leeuwarden. Hij is expert betreffende minderheidstalen (onderwijs, wettelijke positie, functioneren) in het kader van het Europees Handvest voor Regionale of Minderheidstalen van de Raad van Europa. Riemersma is daarnaast ere-lid van de Vereniging voor Leraren in de Levende Talen, onder andere ter ere van zijn bijdrage ten behoeve van het Fries als onderwijstaal.
Hendrik Jan Bökkers (muzikant, curriculumontwikkelaar)
Bökkers, naamgever en frontman van de band Bökkers, gaat in opdracht van Levende Talen Nedersaksisch met het ontwikkelen van een curriculum voor Nedersaksisch, met als eerste horde: wat is ons doel met onderwijs in het Nedersaksisch? De uitkomsten van de sessie hierover op deze studiedag worden gebruikt als startpunt in een ontwikkeltraject richting kerndoelen, een doorgaande leerlijn en daarbij passend lesmateriaal.
Martijje Lubbers (Jazzzangeres)
Lubbers is een Nederlandse jazzzangeres, componist en tekstschrijfster. Ze is geboren en getogen in Grolloo, Drenthe, en treedt op onder de naam Martijje. Veel van de Drentse liedjes binnen het Wiesneusproject (www.wiesneus.nl) zijn van haar hand.
Jan Kruimink (pabo-docent NHL Stenden te Emmen)
Kruimink is muziekdocent aan de NHL Stenden pabo in Emmen, waar hij regelmatig aandacht besteedt aan de mogelijkheden streektaal in de muziekles een plaats te geven.
Willemijn Zwart (voorzitter Levende Talen Nedersaksisch)
Zwart is Neerlandica en werkt als projectleider streektaalonderwijs voor de IJsselacademie in Zwolle en voorzitter van Levende Talen Nedersaksisch.
Martijn Bartelds (PhD-student, Rijksuniversiteit Groningen)
Bartelds is betrokken bij het Grunniger project ‘Van Old noar Jong’ van hoogleraar Martijn Wieling (issuu.com/cgtc/docs/interview_martijn_wieling).
